Anthoni van Noordt (ca.1619-1675)

Anthoni van Noordt (geboren in circa 1619 in Schagen) maakte deel uit van een geslacht van musici en schilders in Amsterdam. Zijn vader (Sybrand van Noordt sr.) was beiaardier. In 1652 werd hij benoemd tot stadsorganist te Amsterdam als organist van de Nieuwezijds Kapel als opvolger van zijn broer Jacobus, die organist werd van de Oude Kerk. In 1664 werd Anthoni organist van de Nieuwe Kerk. Die betrekking behield hij tot 1673. In 1659 verscheen zijn bundel “Tabulatuur-boeck van Psalmen en Fantasyen”. Hierin vinden we de enig bekende werken van Anthoni van Noordt: 10 psalmen en 6 fantasieën voor orgel. De stukken behoren tot het beste wat er in de 17e eeuw in Nederland is geschreven. Ze staan nog geheel in de traditie van Jan Pieterszoon Sweelinck. Constantijn Huygens heeft zich wel eens minder gunstig uitgelaten over deze stukken, die hij kennelijk als “ouderwets” bestempelde. Desniettegenstaande is het boek uniek, enerzijds omdat er maar weinig Nederlandse orgelmuziek uit de Gouden Eeuw is overgeleverd en bovenal omdat de psalmbewerkingen en fantasieën van gedegen kwaliteit zijn. Van Noordt heeft in zijn psalmbewerkingen de teksten nauwgezet gevolgd. Per regel heeft hij de tekst in zijn muzikale taal tot uitdrukking gebracht: een belangrijk aspect dat spelers en luisteraars zich goed moeten realiseren. 

De orgelwerken werden uitgevoerd door de volgende organisten:
Ad van Pelt, Christiaan Ingelse, Cees van der Poel, Gerard de Wit, Jeroen de Haan, Kees Bruggeman, Koos Damman, Robert Hogenboom en Sjaak Warnaar.

De afgelopen tijd stond dit werk van Anthoni van Noordt op de programma’s:

2021
17 september – Psalm 15 – Torenpleinkerk – Vleuten – Ad van Pelt, orgel

Het “Tabulatuurboeck van Psalmen en Fantasyen”, zoals het werd uitgevoerd tijdens de concerten van het “Bachfestival Woerden” (alleen de meest recente uitvoering):

Nr.WerkJaarOrganist
Psalmen
1Psalm 15 [1 vers]2021Ad
2Psalm 38 [5 verzen]2014Jeroen
3Psalm 6 [5 verzen]2012Kees
4Psalm 7 [3 verzen]2011Koos
5Psalm 2 [3 verzen]2012Gerard
6Psalm 50  [4 verzen]2011Jeroen
7Psalm 119  [8 verzen]2012Cees
8Psalm 116  [6 verzen]2012Sjaak
9Psalm 22  [3 verzen]2012Robert
10Psalm 24  [3 verzen]2011Christiaan
Fantasyen
11Fantasia 12011Ad
12Fantasia 22012Cees
13Fantasia 32013Sjaak
14Fantasia 42012Jeroen
15Fantasia 52012Cees
16Fantasia 62013Jeroen

Hieronder nog enige aandacht voor Constantijn Huygens, tijdgenoot van Anthoni van Noordt :

Constantijn Huygens (1596-1687)

Constantijn Huygens was een diplomaat, geleerde, dichter en musicus van grote betekenis. Hij publiceerde in 1647 zijn “Pathodia sacra ed profana”, een bundel met 20 Latijnse psalmen en 12 Italiaanse wereldlijke liederen en 7 franse wereldlijke liederen. Het zijn liederen die bij voorkeur met luit dienen te worden begeleid, ze kunnen echter ook goed met klavecimbel of spinet worden uitgevoerd (eventueel met orgel).

De “Pathodia sacra ed profana” van Huygens tijdens het Bachfestival Woerden 

De volgende organisten verleenden medewerking:
Ad van Pelt en Geerten Liefting.

Bovendien:
Geertje van Wijngaarden (sopraan), Jurriaan Grootes (bas), Marjolein de Graaff (sopraan), Roel Otten (barokcello), Wim Looyestijn (bariton)

* geeft aan dat het werk werd uitgevoerd op klavecimbel of spinet

De afgelopen jaren stonden de volgende Pathodia sacra op de programma’s:

2023
17 maart – I. Multi dicunt animae meae; II. Domine ne in furore tuo; III. Usquequo, Domine – Wim Looyestijn, bariton; Ad van Pelt, klavecimbel – Concert aan de Singel, Woerden
2019
25 oktober – XI. Domine spes mea; XII. In quo corriget – Wim Looyestijn, bariton; Ad van Pelt, orgel – Petruskerk, Woerden
2018
1 september – IV. Domine Deus meus; XVI. Laetatus sum – Wim Looyestijn, bariton; Ad van Pelt, klavecimbel – Concert aan de Singel, Woerden

Nr.WerkJaarMusici
 Pathodia sacra  
IMulti dicunt animae meae
(Psalm 3:3-4)
2023Wim
Ad *
IIDomine ne in furore tuo
(Psalm 6:2-4)
2023Wim
Ad *
IIIUsquequo Domine
(Psalm 13:1-4)
2023Wim
Ad *
IVDomine Deus meus
(Psalm 30:3-5)
2018Wim
Ad *
VAvertisi faciem
(Psalm 30:8-9,11)
2010Jurriaan
Ad *
VIDilataverunt super me
(Psalm 35:21-22)
....
VIIAb omnibus iniquitatibus
(Psalm 39:9-11)
....
VIIISitivit anima mea
(Psalm 42:3)
2008Marjolein
Geerten
IXQuare tristis es
(Psalm 42:6-7)
2009Jurriaan
Ad
XIniquitatem meam ego cognovi
(Psalm 51:5-6)
2009Marjolein
Ad
XIDomine spes mea
(Psalm 71:5,9,22)
2019Wim
Ad
XIIIn quo corriget
(Psalm 119:9-10)
2019Wim
Ad
XIIICognovi Domine
(Psalm 119:75-76)
2010Geertje
Roel
Ad
XIVQuomodo delexi
(Psalm 119:97, 102-103)
....
XVErravi, Domine, sicut
(Psalm 119:176)
2008Marjolein
Geerten
XVILaetatus sum
(Psalm 122:1-3)
2018Wim
Ad *
XVIIDe profundis clamavi
(Psalm 130:1-3,5)
....
XVIIIConfitebor tibi
(Psalm 138:1-2)
....
XIXProba me Deus
(Psalm 139:23-24)
....
XXMemor fui dierum antiquorum
(Psalm 148:5-6)
....
 Pathodia profana  
XXISe la doglia, e’l martire
[Morte dolce]
2010Marjolein
Ad *
XXIISospir, che del bel petto
[Sospiro della sua Donna]
....
XXIIITemer, Donna, non dei
[Amor secreto]
2009Marjolein
Ad
XXIVQuel neo, quel vago neo
[Neo di bel volto]
....
XVO chiome erranti
[Errori di bella chioma]
....
XXVIOrsa bella e crudele
[Caccia amorosa]
....
XXVIICon la candida man
[Aria]
....
XXVIIIGià ti chiesi un sospir
[Madrigale]
....
XXIXA dispetto de’ venti 
[Serenata]
....
XXXChe rumore sento fuore
[Riposta dalla finestra]
....
XXXIDeh, s’a tanto beltà 
[I sospiri d’Ergasto]
....
XXXIIVa, donna ingrata 
[Aria]
....
XXXIIIQue ferons-nous
[Air en ma pathodie]
2010Jurriaan
Ad *
XXXIVGraves tesmoins de mes délices 
[Air en ma pathodie imprimée]
2010Geertje
Roel
Ad
XXXVVous me l’aviez bien dit 
[Air en ma pathodie]
2009Jurriaan
Ad
XXXVIQuoy Clorinde, tu pars
[Air]
....
XXXVIITu te trompes, Philis 
[Air dans ma pathologie]
2010Marjolein
Ad *
XXXVIIIJ’ai veu le point du jour
[Aubade]
....
XXXIXNe crains point le serein 
[Serenade]
....