Felix Mendelssohn-Bartholdy (1809-1847)

Werd in 1809 te Hamburg geboren. Was onder meer actief in Berlijn, Düsseldorf, Londen en Leipzig, alwaar hij in 1847 overleed. Hij schreef 121 werken met een opusnummer. Tot en met opus 72 kende Mendelssohn zelf een opusnummer aan zijn werken toe. Vanaf opus 73 werden deze later aangebracht. Daardoor zijn sommige werken met een hoog opusnummer soms toch jeugdwerken.
In 2010 verscheen de Mendelssohn-Werke Verzeichnis (MWV). Hierin zijn alle werken van Mendelssohn in 26 categorieën ingedeeld, aangegeven met een letter gevolgd door een nummer. In deze MWV komen 62 orgelwerken voor, aangegeven met een V (voor twee spelers) en W (voor één speler).
Omdat van W 10-11, 14, 16-17 geen uitgave beschikbaar is, zijn er dus 57 orgelwerken.
Daarnaast zijn er ca. 700 andere werken met een MWV nummer.

200 jaar geleden geboren in 2009
150 jaar geleden overleden in 1997
175 jaar geleden overleden in 2022

Ter herdenking van het 150-ste sterfjaar van Mendelssohn-Bartholdy werden zijn complete orgelwerken in de jaren 1997 tot 1998 uitgevoerd in een speciaal “Mendelssohn Festival Woerden”.
In 2009 was het 200 jaar geleden dat Mendelssohn werd geboren. Ter gelegenheid van dat feit, werden de complete orgelsonates uitgevoerd. In de jaren daarna volgen ook de overige orgelwerken.

De laatste jaren stonden de volgende werken op het programma (de meest recente uitvoering), tenzij anders vermeld steeds in de Petruskerk te Woerden:

2022
Verleih uns Frieden gnädiglich (MWV A 11) – Woerdens Kamerkoor o.l.v. Geerten van de Wetering, Accademia Amsterdam
Lied ohne Worte (MWV U 119) – Wiggert Pols, piano
Fuga in C (MWV W 25,II) – Ad van Pelt, orgel
Allegro maestsoso vivace in D (MWV W 37/II) – Gerben Budding, orgel
Moderato en Fuga in C (MWV W 50) – Ad van Pelt, orgel – Martinikerk, Easterein (Oosterend)

2021
Variations sérieuses (MWV U 156) – Geerten Liefting, orgel – Bonaventurakerk, Woerden
Morgengebet (MWV F 13) – Chr. Oratoriumkoor Woerden o.l.v. Arthur Koopman
Herr, nun lässet du deinen Diener, uit Drei Motette (MWV B 60) – Chr. Oratoriumkoor o.l.v. Arthur Koopman

2019
Fuga in e (MWV W 24) – Gerrit Christiaan de Gier, orgel
Fuga in C (MWV W 25) – Gerben Budding, orgel

2018
Symfonie nr. 3 (MWV N 18); Vioolconcert in e (MWV O 14); Ouvertüre ‘Die Hebriden’ (MWV P 7) – Orkest van het Groene Hart o.l.v. Jim Benjamin Roodnat; Hawijch Elders, viool – Hervormde Kerk, Nieuwkoop
Orgelsonate nr. 2 (MWV W 57) – Kees Bruggeman, orgel
1. Chor ‘Wie der Hirsch schreit nach frischem Wasser’, uit: Der 42. Psalm (MWV A 15) – Chr. Oratoriumkoor Woerden o.l.v. Arthur Koopman; Ad van Pelt, orgel
Andante. Recitativo (MWV W 55) – Ad van Pelt, orgel

2017
Adagio in As (MWV W 40) – Ad van Pelt, orgel
Am Neujahrstage (MWV B 44); Hebe deine Augen auf, uit: Elias (MWV A 25.28); Heilig (MWV B 47) – Woerdens Kamerkoor o.l.v. Willem Blonk – Hervormde Kerk, Nieuwkoop
Praeludium in G (MWV W 22); Fuge in G (MWV W 20) – Henny Visscher, orgel – PKN Kerk, Warmond
Andante in b (MWV W 38) – Herman van Vliet, orgel
Grave en Andante con moto in c (MWV W 43) – Gerard de Wit, orgel

2016
Lied ohne Worte (MWV U 150); Andante und eine Variation in D (MWV W 32); Fuge in d (MWV W 5); Marche, uit: Athalia (MWV M 16) – Ad van Pelt, orgel
Advent (MWV B 54); Weihnachten (MWV B 42) – Open Hof Cantorij o.l.v. Willem Blonk

2015
Auf Flügeln des Gesanges (MWV K 86) – Sofija de Jager-Cipusev, sopraan; Ad van Pelt, piano
Hochzeitsmarsch, uit: Ein Sommernachtstraum (MWV M 13) – Ad van Pelt, orgel
Choral mit Variationen (MWV W 51) – Ad van Pelt, orgel

In het volgende overzicht staan de organisten die medewerking hebben verleend:
Ad van Pelt, Christiaan Ingelse, Craig Cramer (USA), Dennis van der Wijk, Geerten Liefting, Gerard de Wit, Gerben Budding, Gerrit Christiaan de Gier, Gijsbert Lekkerkerker, Henk Hilgeman, Henny Oskam, Henny Visscher, Herman van Vliet, Jaap Kroon, Jacques van den Dool, Jan Boerwinkel, Jeroen de Haan, Kees Bruggeman, Kirsten van Os, Richard Vos, Theo Jellema, Warno Ruting, Wilbert Berendsen

Het Mendelssohn-project nadert zijn afronding.
In 2023 hopen we in elk geval de laatste vijf werken uit te voeren, in het schema aangegeven met … (1), … (2), enzovoorts
1. Fuge c-Moll (W 18/II)
2. Andante sostenuto = Fuga f-Moll, 2e versie (W 26/II)
3. Allegro assai C-Dur [Fragment] (W 42)
4. Allegro moderato e grave f-Moll (W 45)
5. Allegro maestoso / Allegro con brio B-dur (W 48)

Gerben Budding speelt D.V. op 24 augustus de nummers 2, 4 en 5
Ad van Pelt op een andere datum de nummers 1 en 3

De  orgelwerken van Mendelssohn, met de meest recente uitvoering:
(Nov. = Novello, BA = Bärenreiter, BR = Breitkopf)

MWVNov.BABRWerkJaarOrganist
VOrgelwerken voor twee spelers
V 1aI,3
nr.1
II,22Fuge c-Moll
[11. Januar 1835]
2010Geerten
en Ad
V 1bI,3
nr.2
II,22Fuge D-Dur
[11. Januar 1835]
2010Geerten
en Ad
WOrgelwerken
W 1V,
Anh.
I,
Anh.
[Toccata] [Präludium] d-Moll – Fragment
[vor. 28. November 1820]
2012Ad
W 2V,1I,1II,1Präludium d-Moll
[28. November 1820]
1998Henk
W 3V,2Fuge d-Moll2011Herman
W 4V,3II,2Fuga g-Moll
[December 1820]
2009Ad
W 5V,4Fuga d-Moll2016Ad
W 6V,5I,2II,3Andante D-Dur
[9. Mai 1823]
1998Henny O.
W 7V,6I,3II,4Passacaglia / Ostinato c-Moll
[10. Mai 1823]
2009Christiaan
W 8V,7I,5[Choral-Partita] 
“Wie gross ist des Allmächt’gen Güte”
2009Jacques
W 9V,
Anh.
I,4Fantasie [mit Fuge] g-Moll
[Fragment]
1998Kirsten
W 10Orgelstück für Fanny
Mendelssohn-Bartholdys Hochzeit 
W 11[Choralbearbeitung]
“Nimm von uns, Herr” e-Moll
W 12V,8I,6II,5Nachspiel D-Dur
[8. März 1831]
1998Jaap
W 13I,4I,9IFuge d-Moll (opus 37, nr. 3b)1998Theo
W 13,IIV,9II,6Fuga pro Organo pleno d-Moll
[29. März 1833]
2010Ad
W 14I,9I,13Präludium c-Moll2009Ad
W 15V,10II,7Andante con moto g-Moll
[11. Juli 1833]
2009Ad
W 16Präludium E-Dur [Fragment]
W 17Fuge E-Dur [Fragment]
W 18I,4I,7IFuge c-Moll (opus 37, nr. 1b)2009Herman
W 18,III,1Fuge c-Moll
Early realisation theme of W 18
… (1)
W 19I,2II,8Fughetta D-Dur
[Juli 1834 bis Januar 1835]
2010Herman
W 20I,4I,8IFuge G-Dur (opus 37, nr. 2b)2017Henny V.
W 21I,4I,7IPräludium c-Moll (opus 37, nr. 1a)2009Herman
W 22I,4I,8IPräludium G-Dur (opus 37, nr. 2a)2017Henny V.
W 23I,4I,9IPräludium d-Moll (opus 37, nr. 3a)1998Theo
W 24I,5I,10II,9Fuge e-Moll
[13. Juli 1839]
2019Gerrit
W 25I,6II,10Fuge C-Dur
[14. Juli 1839]
First version Sonata II/3
2019Gerben
W 25,IIIII,5Fuge C-Dur
[14. Juli 1839]
First version Sonata II/3
2022Ad
W 26I,7I,11II,11Fuga f-Moll (1e versie)
[18. Juli 1839]
1998Herman
W 26,IIIV,
Anh.
I,
Anh.
II,17Andante sostenuto = Fuga f-Moll (2e versie)
[10. september 1844]
Discarded movement Sonata I
… (2)
W 27I,12Choral und Variation
“O Haupt voll Blut und Wunden”
1998Warno
W 28II,12Präludium c-Moll
[9. Juli 1841]
2009Ad
W 29Fuge c-Moll [Fragment]
W 30II,1I,14II,13Andante F-Dur [Trio F-Dur]
[21. Juli 1844]
2009Craig
W 31II,2II,
Anh.
II,14Allegretto d-Moll
[22. Juli 1844]
Original version Sonata V/2
2014Herman
W 32II,3I,17II,15Andante [mit Variationen] D-Dur
[23. Juli 1844]
2009Craig
W 32,III,
Anh.
Andante und eine Variation
[Fragment] D-dur
2016Ad
W 33II,4I,18II,16Allegro [mit Choral und Fuge] d-Moll / D-Dur
[25. Juli 1844]
1998Richard
W 34II,5Con moto maestoso A-Dur
Early version Sonata III/1
2012Herman
W 35II,6Andante. Con moto /
Andante tranquillo non lento A-Dur
Early version Sonate III/2
2014Herman
W 36II,7Allegro vivace F-Dur
Early version Sonata I/4
2013Herman
W 37,III,8Allegro D-Dur
Early version Sonata V/3
2014Herman
W 37,IIIV,
Anh.
Allegro maestoso D-Dur
Early version Sonata V/3
2022Gerben
W 38II,9Andante h-Moll
Early version Sonata V/2
2017Herman
W 39II,10I,15Choral in As-Dur / A-dur1998Gijsbert
W 40II,11Adagio in As-Dur
Early version Sonata I/2
2017Ad
W 41,IIV,
Anh.
Choral D-Dur Alternate
harmonization Sonata V/1
2011Ad
W 41,IIII,12I,16Choral D-Dur2011Ad
W 42III,12II,
Anh.
Allegro assai C-Dur [Fragment]… (3)
W 43III,6Grave / Andante con moto c-Moll
Early version Sonata II/1
2017Gerard
W 44III,7I,22Allegro moderato maestoso C-Dur2009Ad
W 45III,1Allegro moderato e grave f-Moll
Early version Sonata I/1
… (4)
W 46Andante F-dur
W 47II,13I,19II,18Allegro B-dur
[31. December 1844]
1998Wilbert
W 48III,2II,19Allegro maestoso / Allegro con brio B-dur
[2. Januar 1845]
Early version Sonata IV/1
… (5)
W 49III,3I,20Andante alla Marcia B-dur
Early version Sonata IV/2
2009Ad
W 50,IIII,4Moderato C-dur
Early version Sonata II/2
2022Ad
W 50,IIIII,5Fuge C-dur
Early version Sonata II/3
2022Ad
W 51III,9Choral [und Variationen] d-Moll
Early version Sonata VI/1
2015Ad
W 52III,11Andante D-dur
Early version Sonata VI/3
2012Ad
W 53III,10Fuge d-Moll
Early version Sonata VI/2
2012Ad
W 54III,8I,21II,20Fuge B-dur [2. April 1845]1998Wilbert
W 55IV,
Anh.
II,21[Andante. Recitativo] f-Moll
[Frühjahr 1845]
Early version Sonata I/3
2018Ad
Zes Sonates voor orgel (opus 65)
W 56IVIIISonate nr. 1 f-Moll2013Dennis
W 57IVIIISonate nr. 2 c-Moll2018Kees
W 58IVIIISonate nr. 3 A-Dur2009Jeroen
W 59IVIIISonate nr. 4 B-Dur2012Richard
W 60IVIIISonate nr. 5 D-Dur2009Craig
W 61IVIIISonate nr. 6 d-Moll2009Jacques

Andere werken van Mendelssohn die werden uitgevoerd tijdens het Bach en Mozartfestival Woerden:

De volgende pianisten verleenden medewerking:
Annemarie de Boer, Cor Sneep, Couzijn van Leeuwen, Daniël Burgers, Diane Ras, Jaap Kroon, Marjonneke Guiljam, Nicole Verhoek, Rob Holleman, Wiggert Pols, Wouter van Belle, Yvonne Leeftink

Deze sopranen:
Geertje van Wijngaarden, Ingrid Boerwinkel, Janneke Wezeman, Marike Verbeek, Marjolein Latour, Sofija de Jager-Cipusev

Deze musici:
Anja van der Maten (hobo), Anneke Bangma (fluit), Eline van der Bijl (mezzosopraan), Els Wieringa (basfluit), Hawijch Elders (viool), Hans de Borst (bariton), Henk Veldman (beiaard), Henk Verhoef (beiaard), Hennie van Egmond (fluit), Ilona Stokvis (mezzosopraan), Machteld Boekelo (altfluit), Peter Luit (contrabas), Steven de Knijff (bariton)

Orkesten, ensembles en koren:
COW = Chr. Oratoriumkoor Woerden o.l.v Jurriaan Grootes (tot 2010), Chris Pouw (2012) en Arthur Koopman (na 2018)
Fluitleerlingen = Fluitleerlingen van Machteld Miechels
HKK = Hervormd Kerkkoor o.l.v. Ad van Pelt
Oct-opus = Vocaal Ensemble Oct-Opus o.l.v. Rien Verbeek
OGH = Orkest van het Groene Hart o.l.v. Jim Roodnat
Open Hof = Open Hof Cantorij o.l.v. Willem Blonk
Pro Musica = Pro Musica o.l.v. Henk Vermeulen
Pro Voce = Pro Voce o.l.v. Ab Kraaypoel
Steinhagen = Kantorei Steinhagen (D) o.l.v. Annette Petrick
Voces Lauri = Voces Lauri o.l.v. Hans Leeuwenhage
WDK = Woerdens Dameskoor o.l.v. Ad van Pelt
WKK = Woerdens Kamerkoor o.l.v. Willem Blonk (tot 2017) en Geerten van de Wetering (vanaf 2018)

MWVOpusWerk en jaar van uitvoeringJaarMusici
AGeestelijke vocale werken in grote bezetting
A 7Cantate: Wer nur den lieben Gott lässt walten2005Pro Musica
Ad
A 11Verleih uns Frieden (WoO 5)2022WKK
A 1436Oratorium Paulus
7. Aria: “Jerusalem”2013Ingrid
Jan
Anh. I: Geistliches Lied
“Doch der Herr”
1998Hans
Ad
Anh. II: Sopraan-aria
“Der du die Menschen lässet”
2012Geertje
Ad
A 1542Psalm 42
1. Chor: Wie der Hirsch schreit nach frischem Wasser2018COW
Ad

2. Aria: Meine Seele dürstet nach Gott1998Marjolein
Ad
A 2391Singet dem Herren ein neues Lied (Psalm 98)2012COW
Steinhagen
A 2570Oratorium Elias
8. Denn er hat seinen Engeln befohlen2002Oct-Opus
14. Herr Gott, Abrahams, Isaaks und Israels1998Hans
Ad
15. Wirf dein Anliegen2002Oct-Opus
21. Höre Israël, höre des Herrn Stimme2012 Ingrid
Jan
28. Hebe deine Augen auf2017WKK
29. Siehe, der Hüter Israels2002Oct-Opus
31. Sei stille dem Herren2012Eline
Ad
A 2697Oratorium Christus
3. Koor: There shall a star from Jacob come forth1998Voces Lauri
Wilbert
BGeestelijke vocale werken in kleinere bezetting
B 2023/1Aus tiefer Not, uit: 3 Kirchenmusiken2002Oct-Opus
B 27Zum Abendsegen :
Herr, sei gnädig unserm Fleh’n
2012COW
B 27To the Evening Service:
Lord, have mercy upon us
2017Pro Voce
B 33Drei Geistliche Lieder2002Oct-Opus
B 4279/1Weihnachten, uit: 5 Motetten2016Open Hof
B 4479/2Am Neujahrstage, uit: 5 Motetten2017WKK
B 45Psalm 100: Jauchzet dem Herren, alle Welt2005HKK
Henk H.
B 47Heilig, uit: Die Deutsche Liturgie2017WKK
B 49Hör mein bitten2005Marike
COW
Ad
B 53Denn er hat seinen Engeln befohlen (Psalm 91)2002Oct-Opus
B 5479/5Advent, uit: 5 Motetten2016Open Hof
B 5869/2O, be joyful in the Lord, uit: 3 Motetten1998COW
B 6069/1Herr, nun lässest du deinen Diener, uit: 3 Motetten2021COW
CGeestelijke vocale werken voor soli met begeleiding
DWereldlijke vocale werken met grote bezetting
EWereldlijke vocale werken met kleine bezetting  
FWerken voor gemengd koor of solistenensemble
F 859/1Im Grünen, uit: 6 Lieder2009WKK
F 1348/2Lerchengesang, uit: 6 Lieder2009WKK
F 1548/5Morgengebet, uit: 6 Lieder2021COW
F 2059/3Abschied vom Walde, uit: 6 Lieder2009WKK
F 2159/5Ruhetal, uit: 6 Lieder2009WKK
F 2259/6Jagdlied, uit: 6 Lieder2009WKK
F 2359/2Frühzeitiger Frühling, uit: 6 Lieder2009WKK
F 2459/4Die Nachtigall, uit: 6 Lieder2009WKK
GWerken voor mannenkoor of mannenstemmen
HWerken voor solostem en orkest  
IWerk voor solostem en instrumentaal ensemble
JWerken voor twee zangstemmen en piano
J 477/1Sonntagsmorgen, uit: 3 Lieder2000WDK
Ad
J 5 63/1Des Abends
“Ich wollt, meine Lieb, ergösse sich”, uit: 6 Duetten
1998Marjolein
Hans
Ad
J 1063/5Volkslied
“O Säh ich auf der Heide dort”, uit: 6 Duetten
2012Janneke
Eline
Ad
KLiederen voor zangstem en piano
K 338/8Andres Maienlied (Hexenlied), uit: 12 Gesänge2006Ilona
Annemarie
K 348/9Abendlied “Das Tagewerk ist abgetan”, uit: 12 Gesänge1998Hans
Ad
K 8434/5Sonntagslied, uit: 6 Gesänge1998Steven
Ad
K 8634/2Auf Flügeln des Gesanges, uit: 6 Gesänge2015Sofija
Ad
K 11457/5Venetianisches Gondellied, uit: 6 Lieder1998Marjolein
Ad
K 11971/2Frühlingslied, uit: 6 Lieder2006Ilona
Annemarie
K 12286/5Der Mond, uit: 6 Gesänge2006Ilona
Annemarie
LZangspelen en opera’s
L 689Die Heimkehr aus der Fremde
1. Ouvertüre {à quatre mains}
2005Wouter
Ad
MToneelmuziek
M 1361Ein Sommernachtstraum
9. Hochzeitsmarsch
2015Ad
M 1674Musik zu Athalia
2. O, wie selig ist das Kind
1998Marjolein
Hans
Ad
 5. Marsch der Priester2016Ad
NSymfonieën
N 6Symfonie voor strijkers in Es [nr. 6]1998Henk Verh.
N 1690Symfonie nr. 4 ‘Italiaanse’
2. Andante con moto 
2012Fluit-
leerlingen
N 1856Symfonie nr. 3 ‘Schotse’2018OGH
OConcerten
O 1464Vioolconcert in e2018OGH
Hawijch
POuvertüren en andere orkestwerken
P 726Ouvertüre ‘Die Hebriden’2018OGH
QKamermuziek met piano
Q 34109Romance sans paroles D-Dur
“Lied ohne Worte” {cello en piano}
1998Peter
Ad
RKamermuziek zonder piano
SWerken voor twee piano’s
TWerken voor piano-vierhandig  
UWerken voor piano
U 607/5Fuge A-Dur, uit: 7 Charakterstücke2009Jeroen
U 7016/1Fantaisie ou Capriccio A-Dur, uit: 3 Fantasies1998Daniël
U 7319/4Lied ohne Worte A-Dur [4]2009Henk Veldm.
U 7819/6Lied ohne Worte g-Moll [6] Venetiaans Gondellied2006Marjonneke
U 8019/2Lied ohne Worte a-Moll [2]2003Jaap
U 8619/1Lied ohne Worte E-Dur [1]2009Christiaan
U 9019/5Lied ohne Worte fis-Moll [5]2009Anneke
Hennie
Machteld
Els Wieringa
U 9135/3bFuge h-Moll, uit: 6 Preludes and fugues2009Christiaan
U 9730/5Lied ohne Worte D-Dur [11]2009Christiaan
U 10185/2Lied ohne Worte a-Moll [38]2006Cor
U 10330/1Lied ohne Worte Es-Dur [7]1998Yvonne
U 10430/3Lied ohne Worte E-Dur [9]1998Yvonne
U 10535/2bFuge D-Dur, uit: 6 Preludes and fugues2009Christiaan
U 11030/6Lied ohne Worte fis-Moll [12] Venetiaans Gondellied2012Nicole
U 11453/4Lied ohne Worte F-Dur [22] Abendlied1998Couzijn
U 11538/2Lied ohne Worte c-Moll [14]2009Diane
U 11938/6Lied ohne Worte As-Dur [18]2022Wiggert
U 12038/4Lied ohne Worte A-Dur [16]2009Henk Veldm.
U 12138/1Lied ohne Worte Es-Dur [13]2008Henk Veldm.
U 127104a/3Präludium D-Dur, uit: 3 Preludes1998Ad
U 12935/2aPräludium D-Dur, uit: 6 Preludes and fugues2009Christiaan
U 13135/3aPräludium h-Moll, uit: 6 Preludes and fugues2009Christiaan
U 15085/1Lied ohne Worte F-dur [37]2016Ad
U 15162/5Lied ohne Worte a-Moll [29] Venetiaans Gondellied1998Rob
U 152102/4Lied ohne Worte g-Moll [46]1998Anja, Ad
U 15353/5Lied ohne Worte a-Moll [23] Volkslied2009Henk Veldm.
U 15585/6Lied ohne Worte B-Dur [42]1998Anja, Ad
U 15654Variations sérieuses2021Geerten
U 16162/6Lied ohne Worte A-Dur [30] Frühlingslied2010Herman
U 16672/5Kinderstück g-Moll, uit: 6 Kinderstücke1998Ad
U 17072/2Kinderstück Es1998Ad
U 172102/6Lied ohne Worte C-Dur [48]2009Cor
U 17562/4Lied ohne Worte G-Dur [28]1998Rob
U 17762/3Lied ohne Worte e-Moll [27] Trauermarsch1998Rob
U 18162/2Lied ohne Worte B-dur [26]1998Rob
U 18267/4Lied ohne Worte C-Dur [34] Spinnerlied2010Herman
U 18562/1Lied ohne Worte G-Dur [25]1998Rob
U 18867/6Lied ohne Worte E-Dur [36]2008Henk Verh.
U 19085/4Lied ohne Worte D-Dur [40]2006Cor
VOrgelwerken voor twee spelerszie boven
W37
65
Orgelwerken zie boven
XVocale canons
YOverige canons
ZVaria  

Aantal werken per groep: A 26, B 60, C 4, D 6, E 2, F 33, G 38, H 8, I 1, J 12, K 129, L 7, M 16, N 19, O 14, P 19, Q 34, R 37, S 2, T 4, U 199, V 1, W 61, X 17, Y 21, Z 8 / In totaal zijn dit 778 werken

List of works: http://imslp.org/wiki/List_of_works_by_Felix_Mendelssohn

Van Fanny Mendelssohn (1805-1847) is ook een compositie uitgevoerd:

H 365Das Jahr
(12 Charakterstücke und ein Postlude)
Nachspiel2022Ad