Jeugd en studietijd
Dubois werd geboren in 1837 in Rosnay, een idyllisch dorpje op de route van Reims naar Parijs, niet ver van Reims. Zijn ouders verdienden de kost als mandenmaker en kleermaker. Vanaf 1850 volgde hij pianolessen in Reims en kreeg hij ook les van de koordirigent van de beroemde kathedraal. Vanaf 1854 studeerde hij onder meer bij François Benoist (orgel) en Ambroise Thomas (compositie) aan het Parijse Conservatorium. In 1859 sloot hij zijn studie af met de Premier Prix d’Orgue.
St. Clotilde – 1859-1870
In 1859 werd hij benoemd tot koororganist van de nieuwe St.-Clotilde, het eerste neogotische kerkgebouw van Frankrijk. Hij werkte hier nauw samen met César Franck. In deze periode was in de nieuwe St. Clotilde nog geen orgel aanwezig, de koorzang werd begeleid vanaf een goed Mustel-harmonium. Op het repertoire stonden onder meer nieuwe composities van Franck, werken met een veel grotere diepgang dan het merendeel van de werken die destijds de andere Parijse kerken ten gehore werden gebracht.
In 1861 ontving Dubois de Prix de Rome, naar aanleiding van zijn cantate Atala. Dit had tot gevolg dat hij de twee jaar in de Villa Medici, ten noorden de oude binnenstad van Rome, ging wonen. Dubois moest hierdoor zijn post in de St. Clotilde tijdelijk opgeven. Bij zijn terugkeer uit Rome was het nieuwe orgel in de St. Clotilde gereed, Hiervan werd Franck titulair-organist. Dubois werd gevraagd om opvolger van Franck te worden als Maître de Chapelle. Dubois kreeg de taak om de koorzangers te leiden tijdens de wekelijkse diensten en de kerkelijke feestdagen. Hiervoor componeerde hij werken voor liturgisch gebruik.
La Madeleine – 1870-1896
Vanaf 1868 kreeg hij een betrekking in de Sainte-Marie-Madeleine, aanvankelijk als Maître de Chapelle en bespeler van het koororgel van Cavaillé-Coll. Hij werkte er onder anderen samen met Camille Saint-Saëns. In 1871 volgde een mooie benoeming als Professeur in de harmonieleer aan het Conservatoire en in 1877 kreeg zijn carrière als organist een enorme impuls, doordat hij benoemd werd tot titulair-organist van de Madeleine, omdat Camille Saint-Saëns er zijn werkzaamheden als organist wenste te beëindigen. Door deze promotie kon hij letterlijk en figuurlijk ‘zijn vleugels uitslaan’ op het beroemde Cavaillé-Coll-orgel. In deze periode componeerde hij zijn grote cycli met orgelwerken.
Directeur van het Conservatoire / Laatste periode – 1896-1924
In 1896 werd hij benoemd tot directeur van het Conservatoire en trad hij af als organist van de Madeleine. Hierop volgden jaren waarin hij vooral pianomuziek en kamermuziek componeerde, naast enkele orkestwerken, maar nauwelijks orgelwerken.
In 1905 trad hij terug als directeur, na een affaire rond de afwijzing van de Prix de Rome voor Maurice Ravel. Hij werd opgevolgd door Gabriel Fauré.
In 1922 maakte Dubois nog deel uit van een “Comité van Aanbeveling” ter gelegenheid van de huldiging van Hendrik de Vries “25 jaar organist van de Laurenskerk te Rotterdam”. Hij schreef daartoe: “… et je vous remercie de me donner l’occasion de rendre hommage à ce noble artiste…”
Het Dubois-project in Woerden nadert zijn afronding
De complete orgel- en harmoniumwerken worden uitgevoerd vanaf 2007. Hieronder staat een lijst met de complete orgel- en harmoniumwerken, inclusief de transcripties.
De komende periode hopen we nog de volgende 4 stukken uit te voeren:
1. Choeur de Paulus (Mendelssohn)
2. Choeur Mystique de Faust (Schumann)
3. Prelude de Lohengrin (Wagner)
4. Mélodie religieuse (arr. voor orgel)
Deze stukken staan in de onderstaande tabel in de rechter kolom aangegeven met … (1), … (2), … (3) en … (4)
In de afgelopen jaren stonden deze werken van Dubois op het programma
tenzij anders vermeld in de Petruskerk te Woerden :
2024
2. Ave Maria [in As], uit Collection de 34 Motets – Martijn van de Weerd, tenor; Ad van Pelt, orgel – Hervormde Kerk, Harmelen
2023
Cantilène réligieuse, uit Sept petites Pièces – Ad van Pelt, orgel – Ev.-Lutherse Kerk, Delft
Fiat Lux, uit Douze Pièces Nouvelles – Heinz-Peter Kortmann (D), orgel – Bonaventurakerk, Woerden
2022
5. Prélude, uit Dix Pièces Nouvelles pour Grand Orgue – Gerben Budding, orgel
XXVII. Absoute; XXXVII. Communion, uit 42 Pièces (1924) – Ad van Pelt, orgel – Torenpleinkerk, Vleuten
2021
XXVIII. Noël; XXIX. Invocation, uit 42 Pièces (1924) – Ad van Pelt, orgel – Sint Lambertuskerk, Mheer
2019
Cavatine voor hoorn en piano (1910) – Arnold van Poeteren, hoorn; Ad van Pelt, piano
Prélude en ut mineur, uit Sept petites Pièces – Kees Bruggeman, orgel
Fantasietta avec variations sur un thème provençal – Ad van Pelt, orgel – Oude Kerk, Zoetermeer
2018
Méditation-Prière voor harp, viool en orgel (opus 17) – Arrianne Schipper, harp; Anna Hiemstra, viool; Ad van Pelt, orgel
VI. Interlude en si majeur, uit 42 Pièces – Ad van Pelt, orgel – Janskerk, Montfoort
Sortie (Grand Choeur), uit: Dix Pièces Nouvelles – Jos Moeke, orgel
Transcription: Introduction du 3me Acte et Choeur des Pélerins de Tannhäuser (Wagner) – Ad van Pelt, orgel
Marche héroïque de Jeanne d’Arc – Marnix van der Ploeg, orgel
Offertoire en la bémol majeur (1886) – Ad van Pelt, orgel
Transcription: Marche-Gavotte de Josué (Haendel); In Paradisum, uit Douze Pièces Nouvelles (1893); XXXI. Oraison en re bémol majeur, uit 42 Pièces (1924) – Ad van Pelt, orgel – Adventskerk, Alphen aan den Rijn
2017
Transcription: Marche religieuse, uit Lohengrin (Wagner) – Herman van Vliet, orgel
2016
Grand Choeur, uit Douze Pièces (1886); Transcription: Marche d’Athalie (Mendelssohn) – Ad van Pelt, orgel
2015
Andante Religioso en sol majeur, uit Deux Pièces Religieuses {violon, piano} [bew. voor orgel] – Ad van Pelt, orgel – RK Kerk, Montfoort
Transcription: Marche Nuptiale du Songe d’un nuit d’été (Mendelssohn) – Ad van Pelt, orgel
Overzicht van de werken voor harmonium en orgel van Dubois, met het jaar van uitvoering.
De volgende organisten verleenden medewerking:
Ad van Pelt, Arie Schüller, Dick van Dijk, Erik Jan Eradus, Geerten Liefting, Gerard Zwart, Gerben Budding, Gerben Mourik, George Pluimakers, Hans van Vliet, Heinz-Peter Kortmann (D), Herman van Vliet, Jos Moeke, Kees Bruggeman, Koos Damman, Marnix van der Ploeg, Peter Oskam, Robert Hoogenboom, Sjaak Warnaar, Theo Hes, Tommy van Doorn, Wannes Vanderhoeven (B), Warno Ruting.
Bovendien deze andere musici:
Arnold van Poeteren (hoorn), Anna Hiemstra (viool), Arrianne Schipper (harp), Astrid Lammers (sopraan); Martijn van de Weerd (tenor)
* = uitgevoerd op harmonium
| Jaar | Werken voor orgel en harmonium | . | Organist |
|---|---|---|---|
| Periode 1859-1870 – Sainte-Clotilde | |||
| 1859 | Offertoire (= Pièce d’Orgue, 1870) | 2010 | Geerten |
| 1859 | Deux pièces | ||
| 1. Fuguetta en la mineur. Allegro Moderato | 2014 | Ad | |
| 2. Andantino Gracioso | 2012 | Ad | |
| 1868 | Communion funèbre | 2008 | Arie * |
| 1868 | Prélude ou Verset | 2008 | Arie * |
| Periode 1870-1896 – La Madeleine | |||
| 1886 | Offertoire | 2018 | Ad |
| 1886 | Douze pièces pour Grand Orgue | ||
| 1. Prélude | 2007 | Ad | |
| 2. Offertoire | 2011 | Herman | |
| 3. Toccata | 2011 | Ad | |
| 4. Verset de Procession | 2008 | Marnix | |
| 5. Offertoire | 2014 | George | |
| 6. Verset-Choral | 2008 | Marnix | |
| 7. Fantaisie | 2012 | Koos | |
| 8 Méditation | 2007 | Ad | |
| 9. Marche des Rois Mages | 2009 | Ad | |
| 10. Offertoire | 2008 | Herman | |
| 11. Cantilène Nuptiale | 2007 | Ad | |
| 12. Grand Choeur | 2016 | Ad | |
| 1888 | Marche héroïque de Jeanne d’Arc [bew. voor orgel door Théodore Dubois] | 2018 | Marnix |
| 1888 | Six transcriptions | ||
| 1. Alleluia du Messie (Haendel) | 2011 | Warno | |
| 2. Marche d’Athalie (Mendelssohn) | 2016 | Ad | |
| 3. Marche Nuptiale du Songe d’une nuit d’ Été (Mendelssohn) | 2015 | Ad | |
| 4. Introduction du 3me Acte et Choeur des Fiançailles de Lohengrin (Wagner) | 2014 | Herman | |
| 5. Marche religieuse de Lohengrin (Wagner) | 2017 | Herman | |
| 6. Marche de Tannhäuser (Wagner) | 2010 | Herman | |
| 1889 | Dix pièces d’Orgue [ou Harmonium] | ||
| 1. Entrée | 2008 | Peter | |
| 2. Entrée (en forme de Carillon) | 2013 | Koos | |
| 3. Offertoire | 2013 | Koos | |
| 4. Offertoire | 2014 | Erik Jan | |
| 5. Elévation | 2008 | Dick | |
| 6. Elévation | 2009 | Ad | |
| 7. Communion | 2008 | Herman | |
| 8. Communion | 2009 | Ad | |
| 9. Sortie (Fughetta) | 2009 | Ad | |
| 10. Sortie | 2008 | Ad | |
| 1890 | Trois pièces, opus 80 | ||
| 1. Praeludium-grave | 2013 | Herman | |
| 2. Adoratio et Vox Angelica | 2013 | Herman | |
| 3. Hosannah (Chorus magnus) | 2013 | Herman | |
| 1891 | Messe de Mariage | ||
| 1. Entrée du Cortège | 2010 | Herman | |
| 2. Bénédiction nuptiale | 2010 | Herman | |
| 3. Offertoire | 2010 | Herman | |
| 4. Invocation | 2010 | Herman | |
| 5. Laus Deo (Sortie) | 2010 | Herman | |
| 1891 | Prélude “inédit” | 2008 | Ad |
| 1893 | Douze pièces nouvelles pour Orgue | ||
| 1. Prélude et Fugue | 2007 | Theo | |
| 2. Chant pastoral | 2010 | Koos | |
| 3. Cortège funèbre | 2014 | Wannes | |
| 4. La Fête-Dieu | 2007 | Theo | |
| 5. Canon | 2014 | Sjaak | |
| 6. Alleluia. Grand Choeur pour Pâques | 2008 | Herman | |
| 7. Noël | 2009 | Ad | |
| 8. Fiat Lux | 2023 | Heinz-Peter | |
| 9. In Paradisum | 2018 | Ad | |
| 10. Offertoire | 2014 | Tommy | |
| 11. Thème provençal varié | 2007 | Theo | |
| 12. Marche triomphale | 2008 | Koos | |
| 1894 | Six nouvelles transcriptions | ||
| 1. Marche-Gavotte de Josué (Handel) | 2018 | Ad | |
| 2. Psaume XIX. I Cieli Immensi (Marcello) | 2008 | Marnix | |
| 3. Choeur de Paulus (Mendelssohn) | … | … (1) | |
| 4. Choeur Mystique de Faust (Schumann) | … | … (2) | |
| 5. Prelude de Lohengrin (Wagner) | … | … (3) | |
| 6. Introduction du 3me Acte et Choeur des Pélerins de Tannhäuser (Wagner) | 2018 | Ad | |
| 1896-1924 – Directeur Conservatoire / Laatste periode | |||
| 1900 | Sept petites pièces pour orgue | ||
| 1. Prélude | 2019 | Kees | |
| 2. Cantilène religieuse | 2023 | Ad | |
| 3. Marcietta | 2010 | Ad | |
| 4. Interlude | 2010 | Geerten | |
| 5. Prière | 2010 | Ad | |
| 6. Postlude-Cantique | 2007 | Ad | |
| 7. Marche-Sortie | 2007 | Hans | |
| 1901 | Ascendit Deus, Offertoire pour la fête de l’Ascension | 2008 | Ad |
| 1907 | Entrée, pour Grand Orgue | 2010 | Ad |
| 1907 | Postlude, pour Harmonium | 2008 | Arie * |
| 1909 | Choralvorspiel “Auferstehn, ja auferstehn” | 2014 | George |
| 1910 | Deux petites pièces [pour Grand Orgue ou Harmonium] | ||
| 1. Petite Pastorale champenoise | 2008 | Arie * | |
| 2. Prélude | 2008 | Arie * | |
| 1921 | Dix Pièces nouvelles pour Grand Orgue | ||
| 1. Entrée | 2014 | Gerard | |
| 2. Pièce canonique | 2014 | Dick | |
| 3. Déploration | 2014 | Gerard | |
| 4. Pastorale | 2014 | Gerard | |
| 5. Prélude | 2022 | Gerben B. | |
| 6. Fugue | 2014 | Sjaak | |
| 7. Evocacion | 2014 | Gerard | |
| 8. Introduction-Fantaisie, Fughetta et Coda | 2014 | Gerard | |
| 9. Imploration | 2014 | Dick | |
| 10. Sortie (Grand Choeur) | 2018 | Jos | |
| 1922 | Fantasietta avec variations sur un thème Provençal | 2019 | Ad |
| 1925 | 42 Pièces pour Orgue sans pédales ou Harmonium | ||
| 1. Choral | 2013 | Ad | |
| 2. Grand Choeur | 2012 | Arie * | |
| 3. Prélude | 2011 | Gerben M. | |
| 4. Prélude | 2014 | Gerard * | |
| 5. Prélude | 2012 | Arie * | |
| 6. Interlude | 2018 | Ad | |
| 7. Interlude | 2012 | Arie * | |
| 8. Offertoire | 2012 | Arie * | |
| 9. Offertoire | 2014 | Gerard * | |
| 10. Offertoire | 2014 | Robert | |
| 11. Petit Offertoire | 2011 | Gerben M. | |
| 12. Offertoire | 2012 | Arie * | |
| 13. Verset | 2011 | Ad | |
| 14. Verset | 2011 | Ad | |
| 15. Verset | 2012 | Arie * | |
| 16. Verset | 2012 | Arie * | |
| 17. Verset | 2012 | Arie * | |
| 18. Petit Verset | 2010 | Ad | |
| 19. Verset | 2010 | Ad | |
| 20. Petit Verset | 2010 | Ad | |
| 21. Verset et Final | 2010 | Ad | |
| 22. Petite Entrée Funèbre | 2012 | Arie * | |
| 23. Entrée Funèbre | 2012 | Arie * | |
| 24. Offertoire Funèbre, ou Absoute | 2014 | Arie | |
| 25. Absoute | 2012 | Arie * | |
| 26. Absoute | 2012 | Ad | |
| 27. Absoute | 2022 | Ad | |
| 28. Noël | 2021 | Ad | |
| 29. Invocation | 2021 | Ad | |
| 30. Procession | 2014 | Gerard * | |
| 31. Oraison | 2018 | Ad | |
| 32. Cantique | 2011 | Ad | |
| 33. Élévation | 2012 | Arie * | |
| 34. Communion | 2012 | Arie | |
| 35. Adoration | 2014 | Arie * | |
| 36. Méditation | 2014 | Gerard * | |
| 37. Communion | 2022 | Ad | |
| 38. Petite Marche Solennelle | 2014 | Gerard | |
| 39. Pièce Archaïque (en mode antique) | 2014 | Arie * | |
| 40. Toccatina | 2011 | Gerben M. | |
| 41. Sortie | 2010 | Ad | |
| 42. Grand Choeur | 2011 | Ad | |
| Orgelbewerkingen en andere werken | |||
| Periode 1859-1870 – Sainte-Clotilde | |||
| 1867 | Adoramus te, Christe, uit Les Sept Paroles du Christ | 2012 | Ad |
| 1869 | Méditation-Prière, opus 17 {viool, harp en orgel} | 2018 | Anna Arrianne Ad |
| Periode 1870-1896 – La Madeleine | |||
| 1873 | Collection de 34 Motets | ||
| 1. Ave Maria [in A] {Sopraan of tenor en orgel} | 2014 | Erik Jan * Astrid | |
| 1bis. Ave Verum [in Des] {Mezzo-sopraan en orgel} | 2014 | Erik Jan * Astrid | |
| 2. Ave Maria [in As] {Tenor en orgel} | 2024 | Martijn Ad | |
| 4. Ave Maria [in Es] {Bariton en orgel} | 2014 | Erik Jan * | |
| 6. Ecce Panis [in Es] {Sopraan, bariton en orgel} | 2014 | Erik Jan * Astrid | |
| 1888 | Deux Pièces Religieuses {viool en piano} | ||
| 1. Mélodie Religieuse | … | … (4) | |
| 2. Andante Religioso | 2015 | Ad | |
| 1896-1924 – Directeur Conservatoire / Laatste periode | |||
| 1910 | Cavatine {hoorn en piano} | 2019 | Arnold Ad ** |
| 1918 | A l’Aventure – 12 Pièces brèves pour piano | ||
| 10. Petit Prélude serieux | 2012 | Ad |
Ad van Pelt 