De grote Duitse componist Brahms werd in 1833 in Hamburg geboren. Hij overleed te Wenen in 1897. Hij schreef 122 werken mét en 38 werken zonder opusnummer. De werken van deze laatste groep worden ingedeeld in een lijst met “Werke ohne Opuszahl” (afkorting: WoO).
Voor orgel schreef Brahms in de jaren 1856 tot 1858 vier Werke ohne Opuszahl. Hiervan herschreef hij de “Fuga in As” in 1864 en voegde hij in 1882 een fuga aan het koraalvoorspel “O Traurigkeit, o Herzeleid” toe.
De “Elf Choralvorspiele” opus 122 vormen zijn laatste composities. Het zijn vrij korte bewerkingen van koraalmelodieën met merendeels teksten over passie en sterven. Brahms schreef deze ernstige, diep bewogen koralen in mei en juni 1896, vlak na het overlijden van zijn meest dierbare vriendin, Clara Schumann, de echtgenote van de componist Robert Schumann.
Ter herdenking van het 100-ste sterfjaar van Johannes Brahms werden zijn complete orgelwerken in 1997 uitgevoerd in een speciaal “Brahms-Bruhns Festival Woerden 1997”, de eerste jaargang van het “Bachfestival Woerden”.
Tot nu toe zijn de volgende opusnummers volledig uitgevoerd: opus 2, 13, 22, 24, 30, 38, 45, 52, 74, 91, 103, 110, 114, 119, 121 en 122. Dat zijn 16 volledige opusnummers, ofwel ruim 13 % van alle 122 opusnummers.
Van de 38 Werke ohne Opuszahl zijn de volgende werken volledig uitgevoerd: 7-10, 20 en 23. Dat zijn 6 werken, ofwel bijna 16 % van alle 38 Werke ohne Opuszahl.
Verder zijn er delen uitgevoerd uit de volgende werken: opus 39, 47, 49, 63, 86, 112, 118 en WoO 1 en 18.
De afgelopen jaren werden volgende werken van Brahms uitgevoerd (alleen de meest recente uitvoering):
9 oktober 2020 – Petruskerk – Woerden – Vier ernste Gesänge (opus 121) – Paul Keizer, bariton; Jelle Ruttenberg, piano
9 oktober 2020 – Petruskerk – Woerden – O Welt, ich muss dich lassen (opus 122, nr. 11) – Ad van Pelt, orgel
28 augustus 2019 – Petruskerk – Woerden – Herzlich tut mich verlangen (opus 122, nr. 10) – Geerten Liefting, orgel
8 juli 2018 – Opstandingskerk – Woerden – Wiegenlied (opus 49, nr. 4); Regenlied (WoO 23) – Iris Giel, sopraan; Ilona Stokvis, mezzosopraan; Annemarie de Boer, piano
23 maart 2018 – Adventskerk – Alphen aan den Rijn – Albumblatt (1853, eerste uitgave 2012) – Ad van Pelt, orgel
23 september 2017 – Petruskerk – Woerden – Herzliebster Jesu (opus 122, nr. 2) – Christiaan Ingelse, orgel
28 mei 2016 – Opstandingskerk – Woerden – Elf Zigeunerlieder (opus 103); Quartette 3-6, uit: Sechs Quartette (opus 112) – Woerdens Kamerkoor o.l.v. Willem Blonk; Frank den Herder, piano
28 mei 2016 – Opstandingskerk – Woerden – Wals nr. 4, 5, 12, 13, uit: 16 Walzer (opus 39) – Frank den Herder, piano
15 juli 2015 – Petruskerk – Woerden – Schmücke dich, o liebe Seele (opus 122.5); O Gott, du frommer Gott (opus 122, nr. 7) – Kees Bruggeman, orgel
5 april 2014 – Hervormde Kerk – Nieuwkoop – Sonate nr. 2 (opus 2); Variaties en fuga op een thema van Händel (opus 24); Vier Klavierstukken (opus 119) – Emanuel Ax, piano
Ook in de komende tijd hopen we weer werken van Brahms op het programma te plaatsen:
…
De orgelwerken van Brahms, met de meest recente uitvoering, bovendien enkele andere werken:
Werke ohne Opuszahl
| WoO | Werk | Jaar | Organist |
|---|---|---|---|
| 7 | Koraalvoorspel “O Traurigkeit, o Herzeleid” (Erste Fassung, 1858) | 1997 | Rob Holleman |
| 7 | Koraalvoorspel en fuga “O Traurigkeit, o Herzeleid” (Zweite Fassung, 1882) | 1997 | Rob Holleman |
| 8 | Fuga in as (Erste Fassung, 1856) | 1997 | Wilbert Berendsen |
| 8 | Fuga in as (Zweite Fassung, 1864) | 1997 | Kirsten van Os |
| 9 | Preludium en fuga in a (1856) | 1997 | Herman van Vliet |
| 10 | Preludium en fuga in g (1857) | 1997 | Ad van Pelt |
Elf Choralvorspiele (opus 122)
| Opus | Werk | Jaar | Organist |
|---|---|---|---|
| 122 | 1. Mein Jesu, der du mich 2. Herzliebster Jesu 3. O Welt, ich muß dich lassen 4. Herzlich tut mich erfreuen 5. Schmücke dich, o liebe Seele 6. O wie selig seid ihr doch, ihr Frommen 7. O Gott, du frommer Gott 8. Es ist ein Ros’ entsprungen 9. Herzlich tut mich verlangen 10. Herzlich tut mich verlangen 11. O Welt, ich muß dich lassen | 1997 2017 1997 1997 2015 1997 2015 2001 2011 2019 2020 | Theo Teunissen Christiaan Ingelse Theo Teunissen Wilbert Berendsen Kees Bruggeman Theo Teunissen Kees Bruggeman Ad van Pelt Ad van Pelt Geerten Liefting Ad van Pelt |
Overige werken
| Opus | Werk | Jaar | Musici |
|---|---|---|---|
| 2 | Sonate nr. 2 | 2014 | Emanuel Ax, piano |
| 13 | Begräbnisgesang | 1997 | Montfoortse Cantorij o.l.v. Rob Holleman Ad van Pelt, orgel |
| 22 | Sieben Marienlieder | 1997 | Montfoortse Cantorij o.l.v. Rob Holleman |
| 24 | Variaties op een thema van Händel | 2014 | Emanuel Ax, piano |
| 30 | Geistliches Lied | 2005 | Chr. Oratoriumkoor Woerden o.l.v. Jurriaan Grootes Ad van Pelt, orgel |
| 38 | Cellosonate nr. 1 | 2012 | Mariëtte Gort, cello Annemarie de Boer, piano |
| 39 | Sechzehn Walzer {versie piano-solo} Wals nr. 2 in E Wals nr. 4 in e Wals nr. 5 in E Wals nr. 6 in Cis Wals nr. 12 in E Wals nr. 13 in C | 2008 2016 2016 2008 2016 2016 | Gideon Bodden, beiaard Frank den Herder, piano Frank den Herder, piano Gideon Bodden, beiaard Frank den Herder, piano Frank den Herder, piano |
| 39 | Sechzehn Walzer {piano-vierhandig} Wals nr. 1 in B Wals nr. 3 in gis Wals nr. 4 in e | 1997 1997 1997 | Gerrit Jan en Ad van Pelt Gerrit Jan en Ad van Pelt Gerrit Jan en Ad van Pelt |
| Wals nr. 9 in d | 2012 | Selma van Olffen-Tromp en Nicole Verhoek | |
| Wals nr. 13 in C | 1997 | Frederike Nieuwe Weme en Ad van Pelt | |
| Wals nr. 14 in gis | 1997 | Frederike Nieuwe Weme en Ad van Pelt | |
| Wals nr. 15 in As | 2012 | Selma van Olffen-Tromp en Nicole Verhoek | |
| 45 | Ein deutsches Requiem | 2008 | Vocaal Ensemble Multiple Voice o.l.v. Paul de Kok Marieke Steenhoek, sopraan Evert Jan Nagtegaal, bariton Wouter van Belle, vleugel Jeroen Snijder, vleugel |
| 47 | Fünf lieder 3. Sonntag | 1997 | Steven de Knijff, bariton Ad van Pelt, piano |
| 49 | Fünf Lieder 4. Wiegenlied 4. Wiegenlied (versie voor 2 zangstemmen) | 1997 2018 | Steven de Knijff, bariton Ad van Pelt, piano Iris Giel, sopraan Ilona Stokvis, mezzosopraan Annemarie de Boer, piano |
| 52 | Liebeslieder Walzer | 2000 | Mauriks Kamerkoor o.l.v. Jos Beijer Rob Holleman, piano Caroline Leloux, piano |
| 61 | Vier Duette 1. Die Schwestern | 2012 | Janneke Wezeman, sopraan Eline van der Bijl, mezzosopraan Ad van Pelt, piano |
| 63 | Neun Lieder und Gesänge 8. O wüsst’ ich doch den Weg zurück | 1997 | Marjolein Latour, sopraan Ad van Pelt, piano |
| 74 | Zwei Motette 1. Warum ist das Licht gegeben | 2001 | Chr. Oratoriumkoor Woerden o.l.v. Jurriaan Grootes |
| 2. O Heiland, reiss die Himmel auf | 2001 | Ev.-Lutherse Cantorij o.l.v. Jeroen de Haan | |
| 86 | Sechs Lieder 2. Feldeinsamkeit | 1997 | Marjolein Latour, sopraan Ad van Pelt, piano |
| 91 | Zwei Gesänge | 2002 | Ilona Stokvis, sopraan Mercedes León, altviool Annemarie de Boer, piano |
| 103 | Elf Zigeunerlieder | 2016 | Woerdens Kamerkoor o.l.v. Willem Blonk Frank den Herder, piano |
| 110 | Drei Motetten | 2008 | Vocaal Ensemble Multiple Voice o.l.v. Paul de Kok |
| 112 | Sechs Quartette 3. Himmel strahlt so helle und klar 4. Rote Rosenknopfen 5. Brennessel steht am Wegesrand 6. Liebe Schwalbe, kleine Schwalbe | 2016 | Woerdens Kamerkoor o.l.v. Willem Blonk Frank den Herder, piano |
| 114 | Klarinettrio | 2013 | Nino Felbab, klarinet Joon Ho-Shim, cello Miloš Gouka, piano |
| 118 | Sechs Klavierstücke 2. Intermezzo in A | 2012 | Mirjam Groenenboom, piano |
| 119 | Vier Klavierstücke | 2014 | Emanuel Ax, piano |
| 121 | Vier ernste Gesänge | 2020 | Paul Keizer, bariton Jelle Ruttenberg, piano |
| WoO | |||
| 1 | 21 Hongaarse dansen Hongaarse dans nr. 5 {piano-vierhandig} | 1997 | Couzijn van Leeuwen en Ad van Pelt, piano |
| 18 | Missa canonica 3. Benedictus | 1997 | Montfoortse Cantorij o.l.v. Rob Holleman |
| 20 | Dem dunkeln Schoss der Heilgen Erde | 2001 | Chr. Oratoriumkoor Woerden o.l.v. Jurriaan Grootes |
| 23 | Regenlied | 2018 | Ilona Stokvis, mezzosopraan Annemarie de Boer, piano |
| – | Albumblatt (1853) | 2018 | Ad van Pelt, orgel |
