Afgelopen zaterdag was de bekende klavecinist Ton Koopman voor de eerste maal in Woerden te beluisteren. Samen met zijn echtgenote, de klaveciniste Tini Mathot, werd op twee clavecim­bels een sublieme uitvoering gegeven van ‘Die Kunst der Fuge’ BWV 1080 van Johann Sebas­tian Bach. Een ver­heugend aantal bezoekers was naar de sfeervol­le entourage van de Lutherse kerk gekomen, om getuige te kunnen zijn van dit unieke concert. Het was het eerste concert in een serie van drie Oude Muziek-concer­ten, georgani­seerd door het Netwerk voor Oude Muziek te Utre­cht in samen­werking met de Woerdense ‘Maat­schappij voor het Nut van het Alge­meen’. De internationaal befaamde Ton Koopman (49), die de laatste jaren vooral beroemd is geworden als leider van ‘The Amsterdam Baroque Orchestra’, toonde zich enthousi­ast over de gunstige akoestiek van de prachtige Lu­therse kerk. Hij speelde zoals we van hem gewend zijn: steeds goed gearti­cu­leerd, met een ver­bluffende muzikaliteit en een overdaad aan kundige versie­ringen. Ook Tini Mathot, hoofdvak­docente voor klavecim­bel aan het Konink­lijk Conservatorium te Den Haag, oogstte bewonde­ring voor de trefze­kerheid en muzi­kaliteit waarmee ze haar partij ver­tolk­te. ‘Die Kunst der Fuge’ is een verzameling van twaalf fuga’s en vier canons over één thema. Dit thema wordt gekenmerkt door een rustig karak­ter. Het komt op tallo­ze manie­ren tot klin­ken: in verschillende ritmische varian­ten, in de omke­ring, in de vergro­ting, in de verklei­ning. Daarbij wordt het steeds gecom­bineerd met een ongeëven­aarde con­trapun­tiek en harmoniek. De fuga’s en de canons werden uitge­voerd op twee prachtige klave­cimbels van de Utrec­htse klave­cimbel­bou­wer Willem Kroes­bergen, naar authen­tieke 17e eeuwse instru­menten van de be­roemde Antwerp­se klavecimbelbouwer Ruckers. De klave­cim­bels stonden vlak naast elkaar opge­steld. De to­taal­klank van de klavecim­bels was aangenaam en afwisse­lend. Door fre­quente registratie-wisselin­gen werd een welkome afwis­se­ling in klank­sterkte en klankkleur tot stand gebracht. Het is mijns inziens een zeer terech­te keuze om dit overwe­gend vierstemmige werk vierhandig op twee klave­cimbels uit te voeren. Beide musici worden zodoen­de beter in de gele­genheid ge­steld om de melodische lijnen opti­maal en goed gearticu­leerd uit te voeren en smaak­vol te ver­rijken met versierin­gen. Koopman en Mathot speelden steeds in een goed gekozen tempo. Terwijl Ton Koopman vroeger zijn programma’s vaak vrij snel of soms zelfs iets té snel uitvoer­de, zorgt hij tegenwoordig voor uitsteken­de tempi. ‘Misschien komt het, omdat ik inmid­dels toch iets ouder ben geworden’, antwoordde hij desge­vraagd. In het voorjaar van 1993 verscheen de alom geroem­de CD-uitvoe­ring van Bachs ‘Matthäus Passion’ met ‘The Amsterdam Baroque Orches­tra’ o.l.v. Ton Koopman. In 1994 verschijnt de ‘Johan­nes Passion’, terwijl men daarna voornemens is ‘Die Hohe Messe’ op te gaan nemen. De Franse maatschappij Erato heeft Koopman gecontracteerd voor een opname van de complete canta­tes van Bach: een gigantisch project dat uitgevoerd gaat worden op zestig compact discs. Koopman denkt hiervoor circa tien jaar nodig te hebben. Het is de bedoe­ling dat alle canta­tes vooraf­gaande aan de opname steeds eerst in concert­vorm ten gehore worden gebracht in verschillende Neder­land­se concert­za­len, waaronder het Con­certge­bouw te Amsterdam en Mu­ziek­cen­trum Vreden­burg te U­trecht. Daartoe vindt Ton Koopman het wél noodza­ke­lijk dat het lang verwachte pijp­orgel in Mu­ziek­cen­trum Vreden­burg’ in de komen­de jaren eindelijk zal worden ge­plaatst. Naar de opvat­ting van Koopman moet het een vrij groot instrument worden, dat zowel ge­bruikt kan worden voor uitvoe­ring van Oude muziek als voor de grotere symfonische werken van het romanti­sche repertoi­re. N.a.v. ‘Die Kunst der Fuge’ BWV 1080 van Johann Sebastian Bach, uitgevoerd door Ton Koopman en Tini Mathot, clavecimbel. – [Drs. Ad van Pelt – 11-11-1993]